蒙古语语法(西里尔)
\(\newcommand{\footnotename}{footnote}\)
\(\def \LWRfootnote {1}\)
\(\newcommand {\footnote }[2][\LWRfootnote ]{{}^{\mathrm {#1}}}\)
\(\newcommand {\footnotemark }[1][\LWRfootnote ]{{}^{\mathrm {#1}}}\)
\(\let \LWRorighspace \hspace \)
\(\renewcommand {\hspace }{\ifstar \LWRorighspace \LWRorighspace }\)
\(\newcommand {\mathnormal }[1]{{#1}}\)
\(\newcommand \ensuremath [1]{#1}\)
\(\newcommand {\LWRframebox }[2][]{\fbox {#2}} \newcommand {\framebox }[1][]{\LWRframebox } \)
\(\newcommand {\setlength }[2]{}\)
\(\newcommand {\addtolength }[2]{}\)
\(\newcommand {\setcounter }[2]{}\)
\(\newcommand {\addtocounter }[2]{}\)
\(\newcommand {\arabic }[1]{}\)
\(\newcommand {\number }[1]{}\)
\(\newcommand {\noalign }[1]{\text {#1}\notag \\}\)
\(\newcommand {\cline }[1]{}\)
\(\newcommand {\directlua }[1]{\text {(directlua)}}\)
\(\newcommand {\luatexdirectlua }[1]{\text {(directlua)}}\)
\(\newcommand {\protect }{}\)
\(\def \LWRabsorbnumber #1 {}\)
\(\def \LWRabsorbquotenumber "#1 {}\)
\(\newcommand {\LWRabsorboption }[1][]{}\)
\(\newcommand {\LWRabsorbtwooptions }[1][]{\LWRabsorboption }\)
\(\def \mathchar {\ifnextchar "\LWRabsorbquotenumber \LWRabsorbnumber }\)
\(\def \mathcode #1={\mathchar }\)
\(\let \delcode \mathcode \)
\(\let \delimiter \mathchar \)
\(\def \oe {\unicode {x0153}}\)
\(\def \OE {\unicode {x0152}}\)
\(\def \ae {\unicode {x00E6}}\)
\(\def \AE {\unicode {x00C6}}\)
\(\def \aa {\unicode {x00E5}}\)
\(\def \AA {\unicode {x00C5}}\)
\(\def \o {\unicode {x00F8}}\)
\(\def \O {\unicode {x00D8}}\)
\(\def \l {\unicode {x0142}}\)
\(\def \L {\unicode {x0141}}\)
\(\def \ss {\unicode {x00DF}}\)
\(\def \SS {\unicode {x1E9E}}\)
\(\def \dag {\unicode {x2020}}\)
\(\def \ddag {\unicode {x2021}}\)
\(\def \P {\unicode {x00B6}}\)
\(\def \copyright {\unicode {x00A9}}\)
\(\def \pounds {\unicode {x00A3}}\)
\(\let \LWRref \ref \)
\(\renewcommand {\ref }{\ifstar \LWRref \LWRref }\)
\( \newcommand {\multicolumn }[3]{#3}\)
\(\require {textcomp}\)
\(\newcommand {\tcbset }[1]{}\)
\(\newcommand {\tcbsetforeverylayer }[1]{}\)
\(\newcommand {\tcbox }[2][]{\boxed {\text {#2}}}\)
\(\newcommand {\tcboxfit }[2][]{\boxed {#2}}\)
\(\newcommand {\tcblower }{}\)
\(\newcommand {\tcbline }{}\)
\(\newcommand {\tcbtitle }{}\)
\(\newcommand {\tcbsubtitle [2][]{\mathrm {#2}}}\)
\(\newcommand {\tcboxmath }[2][]{\boxed {#2}}\)
\(\newcommand {\tcbhighmath }[2][]{\boxed {#2}}\)
\(\newcommand {\intertext }[1]{\text {#1}\notag \\}\)
\(\let \Hat \hat \)
\(\let \Check \check \)
\(\let \Tilde \tilde \)
\(\let \Acute \acute \)
\(\let \Grave \grave \)
\(\let \Dot \dot \)
\(\let \Ddot \ddot \)
\(\let \Breve \breve \)
\(\let \Bar \bar \)
\(\let \Vec \vec \)
\(\newcommand {\LWRsubmultirow }[2][]{#2}\)
\(\newcommand {\LWRmultirow }[2][]{\LWRsubmultirow }\)
\(\newcommand {\multirow }[2][]{\LWRmultirow }\)
\(\newcommand {\mrowcell }{}\)
\(\newcommand {\mcolrowcell }{}\)
\(\newcommand {\STneed }[1]{}\)
\(\newcommand {\LWRldelimtwo }[1][]{\text {#1}~\LWRbigdelim }\)
\(\newcommand {\LWRldelimone }[2][]{\LWRldelimtwo }\)
\(\def \ldelim #1#2{\def \LWRbigdelim {#1}\LWRldelimone }\)
\(\newcommand {\LWRrdelimtwo }[1][]{\LWRbigdelim ~\text {#1}}\)
\(\newcommand {\LWRrdelimone }[2][]{\LWRrdelimtwo }\)
\(\def \rdelim #1#2{\def \LWRbigdelim {#1}\LWRrdelimone }\)
\(\newcommand {\toprule }[1][]{\hline }\)
\(\let \midrule \toprule \)
\(\let \bottomrule \toprule \)
\(\def \LWRbooktabscmidruleparen (#1)#2{}\)
\(\newcommand {\LWRbooktabscmidrulenoparen }[1]{}\)
\(\newcommand {\cmidrule }[1][]{\ifnextchar (\LWRbooktabscmidruleparen \LWRbooktabscmidrulenoparen }\)
\(\newcommand {\morecmidrules }{}\)
\(\newcommand {\specialrule }[3]{\hline }\)
\(\newcommand {\addlinespace }[1][]{}\)
3.7 感情词
3.7.0.0.0.1 1. 感情词的意义
直接表示某种感情、感觉,或者表示答应、呼唤的声音的词叫做感情词。感情词没有形态变化。感情词一般在句外单独使用,不参加句子结构。但在特殊情况下,即在联系动词 гэх 的联系作用下可以构成句子成分。有时感情词可以单
独构成简单句。
3.7.0.0.0.2 2. 感情词的分类
感情词按其意义可分为:表达某种感情或感觉的,表达呼唤答应的,以及诗歌、颂歌、歌谣、童谣等文学形式里用的呼语等。
(1)表达某种感情或感觉的:
惊奇:ха , ва , ва лам аа , хөө
合心:жахай , аахай , аалай , уухай
后悔:пай , ваш , вашд
讨厌:ий , ишш , түй , хэн 啍, хай
醒悟、领悟:оо
痛疼:ёо ёо ,
疲劳:ёо ёхоо
嫌冷:тий тий
嫌热:халхай халхай (=халхцай)
-
Ха, тэр нисэх онгоц хэдий хурдан юм.
哈,那个飞机多快呀。
Ва лам аа , хэдий ч арвин байх юм.
天哪,多么多呀。
Жахай таарч байна. 唉,对了
Уухай чиний хэлсэн яг таарна.
唉,你说的正对
Пай хэрэггүй оччихсон. 呸,多余去了
Ий энэ чинь хэдий муухай юм. 咦, 这多难看呀!
Ишш дүрийг нь үз. 咦,看他那个模样!
Оо тийм үү? 哦,是吗?
Ёо ёо нуруу өвдөж байна. 哎哟, 腰痛呢
Ёо ёохоо их ядралаа даа. 哎哟,真累。
Тий тий сүрхий хүйтэн байна даа. 啊呀,真冷!
Халхай халхай яасан халуун юм. 啊呀,多热呀!
(2)表达呼唤答应的:
-
呼叫:хөөе , хүүе 呼应:өөв 喂
阻止:хая
交待:май
答应:өөе , үю , эе
同意:за , зээ
伸手要:аль
丢脸 (对儿童):айлуу айлуу
Хөөе нааш ир ! 喂,往这儿来!
Хая чи бүү ор. 喂,你不要进!
Май энийг чамд өгье ! 给, 这东西给你!
Өе би энд байна. 唉,我在这里。
За чиний хэлснээр хийе. 好, 按照你说的办
Аль надад нэгийг өг. 来给我一个
Айлуу айлуу. (羞,羞) 丢脸、丢脸
(3)有少数感情词表达的意义比较多,如:аа , ай, аа:
-
表示赞同:Аа энэ харин болно.
啊,这还可以。
表示喜爱赞美:Аа хөөрхий дээ.
啊,可爱啊
Аа яасан сайхан үзэмж бэ.
啊,多么优美的风景啊!
表示后悔醒悟:
Аа би очсон бол таарах байжээ .
啊,我不如去好了
Аа одоо сая учирыг нь оллоо.
啊!才明白它的意思
表示奇怪:Аа сонин даа. 啊!奇怪。
表示反问:Аа чи юу гэнэ? 啊? 你说什么?
表示不在乎:
Аа тэр юу байх юм. 啊,那有什么
表示接受:
Аа яасан ч мартахгүй.
啊,怎么也不会忘记。
ай :表示惊讶:
Ай үнэхээр санаанд үгүй хэрэг.
唉,真是想不到的事!
表示懊悔:
Ай би яагаад мартчихсан юм.
唉,我怎么忘记了呢!
表示责备、不满意:
Ай чи яагаад оройтчихсон бэ?
唉,你为什么迟到了?
Ай даа хэдий ч маягтай юм.
唉,多麻烦呀!
表示不同意:
Ай тэр яагаад болох юм.
唉,那怎么成呢!
表示不称心:
Ай даа хааш л бүтсэнгүй.
唉,还是没有成功。
表示惆怅:
Ай энэ өвчин ер нь эдгэрч өгөхгүй.
唉,这个病总是好不了 (эдгэрэх 康复)
(4)诗歌、颂歌、歌谣、童谣等文学形式里用的呼语:аа ха хөөе , аа хүүе хөө , хүрий хүрий ,бүүвэй бүүвэй , бөмбөрэй бөмбөрэй, 等等。
-
Арван тавны сарыг хөө бөмбөрэй
把十五的月亮呀,本博来
Ар дээр гартал хэлэлцье бөмбөрэй
一直说到西斜呀,本博来
Адуу мал хоёрыг хөө бөмбөрэй
把马群和牛群呀,本博来
Бэлчээрт гартал хэлэлцье бөмбөрэй
一直说到到草场呀,本博来
Ургамал цэцэг намайг даллан өсвөр хонь минь бойжиход
鲜花向我招手,绵羊肥壮膘厚
Үзэх тутам бахархан урам зориг оргилно
Аа ха хөе аа ха хөе үзэх тутам бахархан урам зориг оргилно
越看越兴奋,激情满怀。啊哈嗨,啊哈嗨,越看越兴奋,激情满怀